(door Yinthe) Onderstaand filmpje van VPRO Tegenlicht (19:06) over Veldhovense chipmachines producent ASML kwam in mijn blikveld en direct werd de beweging gevoeld dit te delen zodat voor wie het voelt hetgeen wat in beeld gebracht word in het filmpje geobserveerd kan worden.

Bron: https://mtsprout.nl/startups-scaleups/wat-is-asml

ASML is in bijna vier decennia uitgegroeid tot het waardevolste bedrijf van Nederland. Op de beurs is de onderneming zo’n 230 miljard euro waard. Dat is bijna vijf keer zoveel als Heineken, een andere succesvolle multinational uit Nederland.

Maar qua naamsbekendheid lijkt het haast omgekeerd. De meesten weten dat Heineken een bierbrouwer is. Wat ASML doet, is bij minder mensen bekend.

Toch speelt het bedrijf uit het Veldhoven, onder de rook van Eindhoven, een sleutelrol in de technologie die we dagelijks gebruiken. Van smartphones en elektrische tandenborstels tot auto’s en spelcomputers.

Wat is ASML precies?

ASML staat voor Advanced Semiconductors Materials Lithography. Het bedrijf bouwt machines die computerchips maken. En daarin is het uitzonderlijk goed. De Nederlandse onderneming heeft wereldwijd zo’n 90 procent van de markt in handen en levert aan grote chipmakers als TSMC, Samsung en Intel. Zonder ASML geen chips.

Een computerchip heet ook wel een geïntegreerde schakeling. Dit is een blokje silicium waarop miljoenen of miljarden piepkleine elektronische schakelingen zitten. Die kunnen elektrische signalen verwerken zodat uiteindelijk een apparaat instructies kan uitvoeren.

De schakelingen zijn duizenden keren kleiner dan een menselijke haar. Om die aan te brengen op het silicium gebruikt ASML licht. Dit heet ook wel fotolithografie. Deze techniek lijkt op het afdrukken van foto’s in een donkere kamer.

Het ontwerp van een chip wordt vastgelegd op negatieven (‘maskers’), eentje voor elke laag van een chip. Licht valt door zo’n masker en via een stelsel van lenzen op een plak silicium. Daar zorgt het voor een chemische reactie op belichte plekken. Hoe korter de golflengte van het licht, hoe kleiner de details van de chip kunnen worden.

De machines die ASML levert, zijn ongeveer zo groot als een kleine bus. Ze vormen het hart van bijna elke chipfabriek. Een geavanceerd systeem kost gemiddeld 50 tot 70 miljoen euro. Het duurste model dat dit jaar op de markt komt, heeft een prijskaartje van 250 miljoen euro en bestaat uit zo’n honderdduizend onderdelen. (verder lezen)