“Hoe verwacht je te communiceren met de oceaan, als je elkaar niet eens kunt begrijpen?”
Solaris is een science fiction boek geschreven door Stanislaw Lem. Er zijn daarvan ook 2 verfilmingen gemaakt, eentje door een geniale regisseur Andrei Tarkovsky (zie link onderaan).
Solaris en Bach (impressie) – 3:51
Het verhaal
ERGENS in ons heelal, dat zich lichtend uitstort in talloze galaxieën, draait, beschenen door twee zonnen, een planeet die helemaal overdekt is met een oceaan. In haar dampkring zweeft een ruimtestation, waar drie bemanningsleden wonen. Als de kosmonaut-inspecteur Kris Kelvin er aanmeert, heeft een van hen net zelfmoord gepleegd. De anderen gedragen zich overspannen en komen hun kajuit haast niet uit. Ze hebben namelijk elk een geheimzinnige ,,bezoeker” en dat drijft hen tot waanzin. Ze vermoeden dat de oceaan hun diepste bewustzijn kan peilen, en wat zich daar bevindt, materialiseert. Ook Kris krijgt bezoek over de vloer: op een ochtend zit zijn vrouw Hari op zijn bed. Springlevend. Tien jaar geleden is zij overleden. (Bron: Het Standaard https://www.standaard.be/cnt/gklia9lb )
Diepere kijk
Solaris is een verhaal over bewustzijn, die van een Mens en een bewustzijn van een andere soort, van de oceaan van de planeet Solaris.
Oké, geschreven in 1961 lijkt het mij niet helemaal geloofwaardig, hoe wetenschappelijke discussies gevoerd worden of hoe beslissingen genomen worden. Maar aan de andere kant, zowel in het verhaal als zeker in de film is de zoektocht voelbaar (het is een ware voel-film, geen verhaal-film) naar wie wij zijn als mensheid. Wie is de Mens, wie ben ik? En dat de poging om een ander intelligentie te begrijpen komt erop neer om eerst echt onszelf te zien, onszelf te begrijpen, te ervaren.
“De mens is eropuit gegaan om andere werelden en andere beschavingen te verkennen zonder zijn eigen labyrint van donkere gangen en geheime kamers te hebben verkend, en zonder te vinden wat er achter deuropeningen ligt die hij zelf heeft verzegeld.”
“Wij zoeken alleen de Mens. We hebben geen behoefte aan andere werelden. We hebben spiegels nodig. We weten niet wat we met andere werelden aan moeten. Een enkele wereld, de onze, is voldoende; maar we kunnen het niet accepteren voor wat het is. We zoeken naar een ideaalbeeld van onze eigen wereld: we gaan op zoek naar een planeet, naar een beschaving die superieur is aan de onze, maar ontwikkeld is op basis van een prototype van ons oerverleden. Tegelijkertijd is er iets in ons dat we niet graag onder ogen zien, waar we ons tegen proberen te beschermen, maar dat toch blijft, omdat we de Aarde niet in een staat van oer-onschuld achterlaten. We komen hier aan zoals we in werkelijkheid zijn, en als de bladzijde is omgeslagen en die werkelijkheid aan ons wordt onthuld – dat deel van onze werkelijkheid dat we liever in stilte aan ons voorbij laten gaan – dan vinden we het niet meer leuk.“ Solaris (1961)
Solaris | SCIENCE FICTION | FULL MOVIE | directed by Andrei Tarkovsky (English subtitles)